Feedback behoort tot de fundering van een kwalitatieve bijles. Voor bijlesdocenten is het van belang om door middel van zo’n terugkoppeling leerlingen meer inzicht te geven over het leerproces en de voortgang. Veel bijlesstudenten vinden het fijn om zo meer over zichzelf te leren. Uiteindelijk leidt feedback tot bewustwording, studiesucces en meer zelfvertrouwen. Als docent heb je daar een grote rol in. Daarom maak je in dit artikel kennis met de basisbeginselen van feedback.
Wat is feedback precies?
Goede feedback komt niet zomaar uit de lucht vallen, dat valt te leren. Voordat je effectieve feedback kan geven, moet je eerst weten wat het exact inhoudt. Er zijn grofweg zes kenmerken om effectieve feedback te herkennen.
1. Feedup, feedforward en feedback
Feedback wordt gekenmerkt door de begrippen: feedup en feedforward. Feedup staat voor het leerdoel, het streven waar naartoe gewerkt wordt. Als een leerling bijvoorbeeld niet weet hoe de Europese besluitvorming werkt, is het leerdoel dat hij dat aan het eind van de rit wel weet. Feedback is stilstaan en terugkoppelen op de les om zo leerdoelen te bereiken. Feedforward is een begrip voor de vervolgstappen om een nieuw leerdoel te bereiken. Om je feedback te structureren is het handig de drie begrippen te kennen.
2. Doelgericht in plaats van persoonlijk
Geef vooral feedback over de bijles en in mindere maten over de persoon zelf. Het leerproces en de beoogde doelen zijn het belangrijkst. Merk je dat er winst te behalen valt door persoonlijke feedback? Kaart dat dan voorzichtig en constructief aan.
3. Specifieke feedback loont
Specifieke feedback werkt altijd. Jouw leerling weet zo precies wat jij bedoelt en voelt zich aangesproken. Door gedetailleerde informatie te geven, wordt het doel van de feedback duidelijk. Hoe algemener, hoe minder goed het overkomt.
4. Wanneer gebruik je correctieve en non-correctieve feedback?
Correctieve feedback houdt in dat je een fout aanstipt en samen met de student een oplossing vindt om niet weer dezelfde fout te maken. Bij non-correctieve feedback kaart je enkel de fout aan zonder er dieper op in te gaan. Correctief is dus vooral handig als een leerling structureel fouten maakt, en non-correctief als de leerling een slordigheidsfoutje maakt die gemakkelijk op te lossen is.
5. Positieve, neutrale of corrigerende feedback?
De meeste mensen hebben baat bij constructieve feedback. Dit is vaak corrigerende feedback dat positief wordt gebracht. Pas op met negatieve feedback. Dit is dodend voor het zelfvertrouwen en de motivatie.
6. Snel of uitgesteld feedback geven?
Tot slot is het van belang om zo snel mogelijk met feedback te strooien. Ga direct de dialoog aan als je iets opmerkt. Op deze manier is het voor de leerling duidelijk en kan er direct aan gewerkt worden!
Feedback geven: begin tot eind
Je weet inmiddels wat feedback precies is, maar hoe begin je ermee?
Vertrouwensband opbouwen
Het energieniveau en de motivatie van de student zijn van essentieel belang om bijlessen te doen slagen. Motivatie groeit naarmate de persoonlijke band met de leerling beter wordt. Het is eerst belangrijk om dat op orde te krijgen, voordat je feedback begint te geven. Anders voelt de leerling zich misschien aangevallen en komt het voor zijn of haar gevoel uit de lucht vallen. Met andere woorden: zorg voor een goede relatie voordat je feedback geeft.
Stel vragen
Gaat het goed met de vertrouwensband? Start dan met het stellen van enkele vragen die gericht zijn op reflectie. Vraag bijvoorbeeld iets over zijn gedrag tijdens de bijles: 'Hoe kan het dat je vandaag sneller afgeleid bent?’
Persoonsgerichte feedback
Elk individu behoeft andere feedback. Zie het als sleutels en sloten. Op elke student past een specifieke feedbacksleutel die de deur naar studiesucces opent.
De belangrijkste methoden op een rijtje:
- De sandwichmethode helpt de kritiek -het beleg - tussen twee positieve punten of talenten - de sneetjes - te smeren. Zo breng je de feedback tactisch en constructief.
- Het stop-start-continue-feedbackmodel is stappenplan om feedback te geven. Stap 1: STOP! Wat gaat er mis? Stap 2: Waar kan je mee STARTEN om het te verbeteren? Stap 3: Hoe ga je VERDER met wat al goed gaat? Wat moet je VERANDEREN om het doel te bereiken?
- De TIPTOP-methode is alombekend, maar desalniettemin belangrijk om te benoemen. Combineer een verbeterpunt met een kwaliteit.
- Het 4G-model bevat 4 onderdelen voor opbouwende kritiek. Onderscheidend is dat je altijd begint met de ik-vorm. Bijvoorbeeld: ‘Ik zou het fijn vinden als je volgende week de onregelmatige werkwoorden van hoofdstuk 3 kent.'
Theorie: ✔, Praktijk: ✔. Tijd voor praktische tips!
- Zorg voor een goede timing van feedback en maak er niet een te lang verhaal van.
- Wees duidelijk en specifiek. Voorkom algemeenheid.
- Geef regelmatig aan wat goed gaat
- Beoordeel en veroordeel niet. Hier los je niets mee op en wordt de leerling niet beter van.
- Draag verbeterpunten aan en geef tips in plaats van alleen te zeggen wat niet goed gaat.
- Verplaats je in de leerling: probeer te begrijpen waarom hij iets lastig vindt.
- Stel geen enorm lastige vragen. Hou het overzichtelijk en specifiek.
- Werk constructief: laat de leerling zelf nadenken over een concrete oplossing.
- Laat de student aan het eind van de les jouw feedback samenvatten.
- Geef de leerling ruimte om te reageren en jou feedback te geven.
Zo, dit was flink wat theorie! Toch twijfelen we niet aan de nuttigheid van dit artikel. Goed feedback geven is namelijk essentieel voor een kwalitatief uitstekende bijles. Neem de informatie mee naar de bijlessen en je zult merken dat het jou en je leerlingen ten goede komt.
Bronnen
- Dale, L. (2007). De bijdrage van feedback aan het leren van studenten. M. Snoek (red.), Eigenaar van Kwaliteit; Veranderingsbekwame leraren en het publieke onderwijsdebat. Hogeschool van Amsterdam: Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding.
- Thurlings, M., Wassink, H., Bastiaens, T., Stijnen, S. & Vermeulen, M. (2010). Professionalisering van leraren op de werkplek. Feedback als cruciale factor voor leerresultaat. Ruud De Moor centrum.
- Bennink, H., Fransen, J. (2007). Leren op basis van feedback en confrontatie. Supervisie en coaching.
- ZIEN in de klas. (2019). Downloads en Producten - ZIEN in de Klas-Inspiratieblad feedback.
Kan jouw zoon of dochter wel wat positieve feedback gebruiken en ben je op zoek naar individuele begeleiding? BijlesHuis stelt een docent voor met flink wat ervaring. Ben jij zelf die docent en kriebelt het om studenten te begeleiden? Registreer je dan als lesgever!
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.
