Elke bijles is anders. Je helpt een student met studievaardigheden, je legt iets uit van de lesstof, er moet een rapport opgesteld worden, een onderzoek opgestart... Ook als je bijles geeft in een taal is het steeds weer anders: grammatica, rijtjes, uitzonderingen, luistervaardigheid... Gelukkig maar, zo blijft het lekker afwisselend.
Maar het kan ook lastig zijn. Want elke student is anders. Iedereen leert op een verschillende manier. Hoe bereid je een bijles voor die met al die factoren rekening houdt? Het is niet de bedoeling dat je uren bezig bent met het voorbereiden van een bijles. In deze blog vind je tips.
Een goede start
Het spreekwoord 'Een goed begin is het halve werk' is zeker van toepassing op het geven van bijles. Je kunt niet zomaar beginnen en iets gaan uitleggen. Je moet dan elke keer gaan bedenken hoe en wat je nu gaat doen met de bijles. Daarom is het belangrijk om bij de start van een reeks bijlessen een intakegesprek te houden. Zo kun je de verwachtingen en doelstellingen van de student (en de ouders) inventariseren.
Vervolgens kun je de boeken van de student bekijken. Waar is hij nu mee bezig, wat heeft hij al gehad? Neem ook wat recente toetsen door. Zo zie je snel welke stof de student begrijpt, en waar hij moeite mee heeft. Het is ook nuttig om de student te vragen hoe hij normaal gesproken leert. Hoe gaat hij zelf aan de slag? Met deze informatie heb je snel een goede inschatting van de student, zijn kennis en zijn leergedrag.
Op basis van deze informatie kun je een plan bedenken voor de bijlessenreeks. Dat is even een werkje, maar vervolgens heb je een leidraad voor de komende bijlessen. Je hoeft dan alleen in het plan te kijken om te weten wat je moet voorbereiden. Loopt je student ergens tegenaan of heeft hij een toets gehad? Vraag dan of hij dat mailt, zo kun je dat meenemen in de volgende bijles. Zo verlies je geen tijd doordat je precies weet wat je tijdens de bijles gaat doen.
Leerdoelen in kaart brengen
Een andere handige manier om geen voorbereidingstijd te verliezen, is door de leerdoelen op te zoeken. De meeste scholen en lesmethoden hanteren leerdoelen. Daarin staat precies beschreven wat de student moet kunnen na een studiejaar. In sommige lesmethoden staan zelfs leerdoelen per hoofdstuk. Ideaal, want dan kun je je bijles daarop afstemmen.
Tip: Op de website van SLO vind je de leerplannen van het vmbo, havo en vwo per vak. Kies op de website vmbo onderbouw/bovenbouw of havo/vwo onderbouw/bovenbouw. Je ziet dan een leerplan per vak.
Daarnaast hoef je niet alles zelf te verzinnen. Zelf oefenopgaven voor je student maken, kost bijvoorbeeld veel tijd. Terwijl er op internet heel veel goede oefenopgaven te vinden zijn! Gebruik Google en de mooie oefenopgaven die er online te vinden zijn. Denk ook eens aan uitlegfilmpjes op YouTube en handige app's. Zo maak je een mooie mix tussen jouw uitleg op maat en andere ondersteuning.
Je eigen leerproces
Niemand is ooit uitgeleerd. Je komt altijd weer nieuwe dingen tegen, of bekijkt het weer van een andere kant. Een vraag van een student kan je aan het denken zetten. Of misschien vraagt hij iets specifieks, wat je net niet weet.
Beloof dan dat je het voor hem uitzoekt en kom er de volgende les op terug. Dat is geen extra uitzoekwerk of tijdsverlies. Zie het als een kans om zelf te groeien. Zo word je een nog betere expert in jouw vakgebied. Alles wat je voor je student uitzoekt, zoek je ook voor jezelf uit. En de volgende keer dat een student het vraagt, weet je het wel.
Als je wilt bijleren, geef les. - Cicero
Moet je als bijlesdocent alles weten?
Dat is een duidelijk antwoord: Nee. Als bijlesdocent hoef je niet alles te weten. Dat kan ook niet. Je weet veel van het vak waar je bijles in geeft en je bereid je goed voor, dat wel. Maar alles weten, nee. Neem daarom de tijd om na te denken tijdens de bijles en zeg het eerlijk als je iets niet weet. Laat hem zien hoe je het antwoord vervolgens wel kunt geven.
Het is goed voor je student om te zien dat je niet alles weet. Door het antwoord samen op te zoeken, leert je student ook. Of denk hardop na, zodat hij hoort hoe je tot een antwoord probeert te komen. Het zijn studievaardigheden waardoor je student meer zelfredzaam kan worden.
Al doende leert men
Als je net begint, is het logisch dat je veel tijd kwijt bent met de voorbereiding. Je hebt nog geen ervaring en je wilt wel een goede bijles geven. Hoe langer je bijles geeft (in hetzelfde vak), hoe minder tijd je kwijt bent met de voorbereiding. Op een gegeven moment heb je alle onderwerpen wel gehad. Na verloop van tijd zit het vak je helemaal 'in de vingers'. Susanne geeft het vak 'Statistiek' al 10 jaar, en geeft al 3 jaar bijles. Susanne:
‘Ik heb alle onderwerpen zo vaak bij de hand gehad dat studenten me echt van alles kunnen vragen en ik kan alles meestal prima beantwoorden. Ik heb van tevoren geen idee welk onderwerp mijn bijlesstudenten willen bespreken tijdens de bijles, maar ik ken de stof inside out dus ik kan gewoon aan de slag zonder voorbereiding.’
Deze blog werd geschreven met input van docenten Anne, Ignace, Emmy en Susanne. Ben je enthousiast en wil je studenten naar mooie voldoendes helpen? Registreer je dan als bijlesdocent bij BijlesHuis!
Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.
