Kijk jij ook vaak naar het tv-programma Chateau Meiland? Martien Meiland, de vader van het Nederlandse gezin dat samen een bed & breakfast heeft opgestart in Frankrijk, steelt voor ons elke keer de show. Naast het kasteel is helaas ook het Frans van de familie Meiland aan een flinke opknapbeurt toe. Onze bijlesdocenten Frans zochten uit wat voor taalfouten Martien en zijn familie vaak maken, en hoe jij ze vermijden kan!
1. Foute lidwoorden: is het âleâ of âla vinâ?
Het mag ondertussen bekend wezen dat Martien een typisch Frans drankje prefereert. Hij is zo weg van een goede wijn dat hij er zelfs een werkwoord van heeft gemaakt. Bij Chateau Meiland kun je dan ook altijd terecht voor een gezellig middagje of avondje âwijnenâ! Maar zeg je nu le vin of la vin? Of un bouteille of une bouteille?
Welnu, het is le vin, maar la bouteille. Kijk, en nu niet meer vergeten hĂš, Martien!
Het is niet eenvoudig om in de Franse taal het correcte gebruik van de lidwoorden te leren. In de Nederlandse taal wordt er namelijk geen onderscheid gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke lidwoorden. Daarvan zijn de lidwoorden gewoon altijd âdeâ. Oefenen, oefenen, oefenen biedt uitkomst! Hoe meer je je woordenschat vergroot, hoe minder je de leâs en de laâs met elkaar zal verwarren. Maar gelukkig zijn er ook een paar goede tips zodat je niet alles uit je hoofd hoeft te leren.
Een handige tip om Franse lidwoorden te bepalen: kijk naar de laatste letters van het zelfstandig naamwoord.
Woorden die op de onderstaande achtervoegsels eindigen, zijn allemaal mannelijk en krijgen daarom het lidwoord âleâ:
- - age (le potage = de soep)
- - al (le journal = de krant)
- - eau (le couteau = het mes)
- - et (le pistolet = het pistool)
- - (t)eur (le coeur = het hart)
- - ier (le calendrier = de kalender)
- - isme (le cyclisme, het fietsen)
- - ment (le paiement = de betaling)
Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden met het lidwoord âlaâ hebben daarentegen deze volgende achtervoegsels:
- - ade (la promenade = de wandeling)
- - sion (la télévision = de televisie)
- - ance/- ence (la naissance = de geboorte, la fréquence = de frequentie)
- - ation (la facturation = de facturering)
- - ette/-té (la camionnette = de bestelwagen, la personnalité = de persoonlijkheid)
- - aison (la maison = het huis, la raison = de reden)
- - esse en -euse (la tristesse = het verdriet, la danseuse = de danseres)
Extra tip: woorden met het achtervoegsel of suffix -euse zijn de vrouwelijke variant van -eux. Deze zelfstandige naamwoorden drukken dus een vrouwelijk beroep uit.
2. âBonsjoerâ en andere woorden die foutief worden verfranst
Het grappigst is natuurlijk wanneer Martien Meiland iets verkeerd uitspreekt en wanneer hij heel nonchalant Nederlandse woordjes verfranst. Hij durft tenminste Frans te spreken en taalfouten te maken! Chapeau! Echter, hij gebruikt wel telkens Nederlandse woordjes die hij na al die jaren toch al wel in het Frans zou moeten kennen. Zo zegt hij wanneer hij ergens weggaat gewoon âdoegâ in plaats van het Franse âau revoirâ. Natuurlijk hartstikke grappig, maar geen Fransman die zal begrijpen wat hij bedoelt!
Hieronder een aantal basiszinnetjes in het Frans die het meest voorkomen:
- Bonjour = Goedendag!
- Bonsoir = Goedenavond!
- Sâil vous plaĂźt = Alstublieft
- Merci beaucoup = Hartelijk bedankt
- Comment-allez vous? = Hoe gaat het met u?
- Excusez-moi? = Excuseer?
- Désolé(e), je ne comprends pas = Sorry, ik begrijp het niet.
- Bon appétit! = Smakelijk!
- Au revoir! = Tot ziens!
- Bonne journée! = Prettige dag!
- Ă vous aussi! = Voor u ook (een prettige dag)!
3. Het niet vervoegen van werkwoorden: âJe parler bien le français!â
Wanneer je een gesprek wil aanknopen met een echte Fransman, kun je het best de werkwoorden correct vervoegen. Het is geen porem om werkwoorden verkeerd te vervoegen of helemaal niet te gebruiken.
Zo laat Martien bijvoorbeeld graag merken aan zijn personeel in het kasteel dat hij bezorgd is. Maar met de vraag: âBeaucoup de travail vous?â zal hij niet de beste indruk bij zijn Franse werkers wekken. Zo ontbreekt hier bijvoorbeeld het werkwoord helemaal. In dit soort gevallen is het het best om het werkwoord âavoirâ te gebruiken in de indicatief of aantonende wijs. Dan krijg je: âVous avez beaucoup de travail?â
Als je wel wat extra oefening met het vervoegen van Franse werkwoorden kan gebruiken, probeer dan elke dag een kwartiertje online te oefenen.
4. Het te veel gebruiken van âCâestâ
âCâest beau aujourdâhui!â Je hebt gelijk, Martien, het is inderdaad mooi weer in het zonnige Frankrijk! Echter, voor het weer gebruiken we geen âcâestâ, maar âil faitâ. Letterlijk vertaald zou dit âhij maaktâ betekenen, en het is dus ook geen letterlijke vertaling vanuit het Nederlands.
Je kan âil estâ ook gebruiken bij sommige zinsconstructies om âcâestâ te vervangen. In dit soort gevallen betekent dit dan niet âhij isâ maar âhet isâ. Deze constructie is bijvoorbeeld terug te vinden in zinnen die over de tijd gaan. Zo zeg je bijvoorbeeld âIl est cinq heuresâ in plaats van âCâest cinq heuresâ. Of in de woorden van Martien: tijd om te wijnen. đ
Natuurlijk zijn er veel meer voorbeelden waar âhet isâ wĂ©l wordt vertaald naar âcâestâ. Neem bijvoorbeeld de zin: âCâest une belle histoireâ (Het is een mooi verhaal). Deze zin kan je letterlijk vertalen. Maar let op: als je in het algemeen wil zeggen dat iets mooi is, moet je wel de mannelijke vorm gebruiken in plaats van de vrouwelijke vorm, zie bijvoorbeeld de volgende zin: âCâest vraiment beau.â (Het is heel mooi.)
5. Tutoyeren (âjijâ zeggen in plaats van âuâ)
Fransen zijn erg gevoelig wanneer het komt tot het gebruiken van de goede aanspreekvormen, en dan vooral wanneer het gaat om iemand aanspreken met âtuâ in plaats van âvousâ. We raden je dan ook ten zeerste aan om op straat onbekende personen aan te spreken met âvousâ. Ook als je iemand een beetje kent, is de âvousâ vorm nog steeds het beste om te gebruiken. Daarnaast is het gewoon in het algemeen beter om mensen met âvousâ aan te spreken als je bijvoorbeeld boodschappen doet in de winkel, iets bestelt in een restaurant of als je een doktersafspraak hebt.
Er zijn twee werkwoorden die de Fransen gebruiken om het verschil uit te leggen: âtutoyerâ voor het gebruiken van de âtu-vormâ en âvousvoyerâ voor het gebruiken van de vous-vorm. Als je bijvoorbeeld iemand spreekt die het niet eens is met jouw gebruik van âtuâ, kan deze zeggen: âNe me tutoyez pas!â. SorrieâŠ!
6. Nog wat handige weetjes om te spreken als een echte Fransman (of -vrouw).
Laten we ten slotte jullie nog even wat extra tips geven om zo vloeiend mogelijk Frans mee te spreken. Zo pakken de native speakers het aan:
- Het wegvallen van het partikel âneâ in de tweeledige negatie.
In de spreektaal vergeten Franstaligen vaak om het partikel âneâ van de negatie âneâŠpasâ uit te spreken. Vaak valt het woordje âneâ helemaal weg. Kijk bijvoorbeeld naar de volgende zinnen: âTu parles français?â ââNon, je parle pas français.â Dit zul je voornamelijk tegenkomen in de gesproken taal. Fransen spreken over het algemeen zo snel dat dit partikel vaak wegvalt of helemaal wordt weggelaten.
Overigens kun je meer informatie over de negatie in het Frans hier lezen!
- Gebruik de juiste tussenvoegsels
Wanneer Martien uit een supermarkt of winkel loopt, zegt hij vaak âMerci, hĂš!â. Nu kun je in het Nederlands vaak probleemloos âhĂšâ aan het einde van een zin plakken, maar het is het best als je dit niet doet in de Franse taal. Martien kan beter gewoon âMerciâ zeggen, en als hij er echt wat achteraan wil plakken, moet hij het Franse âheinâ gebruiken. Dus: âMerci, hein!â.
Hopelijk ben je met deze tips een heel stuk verder op weg geholpen. Hoe dan ook, we blijven natuurlijk een grote liefhebber van de dolle fratsen van Martien en zân gebrekkige Frans! Het is Ă©Ă©n van de dingen die het tv-programma zo leuk maakt om naar te kijken, toch? đ
Wil jij ook je Frans verbeteren? Ben je misschien op zoek naar privéles om je alledaagse of niet-alledaagse Frans te oefenen? Vraag dan vrijblijvend informatie aan op de website van BijlesHuis voor op maat gemaakte bijles Frans!
Ontvang je graag maandelijks de nieuwste artikels in je mailbox? Meld je dan hieronder aan voor onze spamvrije nieuwsbrief.
