written by
Melissa V.

Faalangst herkennen en verhelpen

Voor ouders 4 min

In dit artikel bespreken we de symptomen van faalangst en hoe je als ouder een faalangstig kind helpt. Het fenomeen valt namelijk lang niet altijd op door vermijdingsgedrag. Veel kinderen lopen lastige situaties uit de weg om geen onaangename emoties te voelen. De correlatie met faalangst wordt echter niet vaak direct gelegd. Meestal heb je snel door dat er iets niet lekker gaat met je kind, maar je weet niet precies wat. Vaak lijkt het op nonchalance/luiheid, concentratieproblemen of een lastig karakter. Kijk er echter niet raar van op als dit te maken heeft met faalangst. Het belangrijkste kenmerk is het uit de weg lopen van lastige situaties.

Hoe herken je faalangst?

Helaas is het niet zo simpel dat alle symptomen voor iedereen gelden. De kenmerken verschillen per kind. Vandaar dat we meerdere herkenbare situaties schetsen.

Hierbij vijf veel voorkomende kenmerken bij mensen met faalangst:

  • Kritiekgevoelig
  • Snel boos
  • Negatief
  • Doet veel moeite om faalangst te verbergen
  • Weinig zelfvertrouwen en negatief zelfbeeld
faalangst

5 voorbeeldsituaties van faalangst

1.Snel opgeven en zeuren

De symptomen van faalangst worden snel zichtbaar bij het uitvoeren van een taak. Het lukt de leerling niet om de opdracht af te krijgen, ook al is de voorbereiding uitstekend. De angst om te falen is krachtiger dan de kennis en het ‘gereedschap’ om de taak goed te voltooien. Dit werkt vaak als een kettingeffect en gaat van kwaad tot erger. Je zult merken dat je kind aanstellerig gedrag vertoont en soms weigert opdrachten uit te voeren om welke reden dan ook. Dit gebeurt vaak stilletjes en merk je pas als het resultaat slecht is of een opdracht niet is ingeleverd. Dat is het moment wanneer slechte excuses op tafel komen. Zie dit niet als aanstellerij, maar houd er rekening mee dat dit daadwerkelijk faalangst is. Streng aanspreken op aanstellerij werkt averechts.

2. Perfectionistisch

Ook het tegenovergestelde – ontzettend veel tijd besteden aan taken – is een verborgen kenmerk van faalangst. Je kind wil het perfect doen, maar het werk kom nauwelijks tot niet af omdat de onzekerheid en angst overheerst. Het kan daardoor lijken of hij/zij het niveau niet aankan, maar wellicht is de boosdoener faalangst. Perfectionisme kan er ook voor zorgen dat de handdoek in de ring wordt gegooid en je kind denkt: ‘het lukt me toch niet meer’.

3.Terugtrekken

Trekt jouw kind zich veel terug en wordt sociaal contact vermeden? Dan weet je dat er iets mis is. Uiteraard zijn er veel oorzaken mogelijk, maar de kans is aanwezig dat faalangst er voor zorgt dat je kind zich niet durft te uiten. Angst om te falen en minder te zijn dan de rest kan zelf uitmonden in zelfisolatie. Wanneer de cijfers ook nog veel te wensen over laten, weet je eigenlijk al hoe laat het is.

4. Ziek melden

Het vierde veelvoorkomende kenmerk is dat je kind zich vaak afmeldt. Veel faalangstige studenten omzeilen proefwerken en dergelijke door simpelweg niet te komen. Bijvoorbeeld door zich ziek te melden of te spijbelen. Faalangst voor een toets resulteert soms zelfs in lichamelijke klachten als braken, hoofdpijn en hartkloppingen. Deze klachten kunnen zelfs vaker voorkomen zonder dat het verklaarbaar is voor artsen. Wanneer lichamelijke klachten in vakanties afnemen, weet je bijna zeker dat faalangst de boosdoener is.

5.Grote mond & agressief

Het laatste kenmerk is agressie en impulsiviteit. Onzekerheid kan boos maken en/of overschreeuwd worden. Je kind denkt dat het toch niet lukt, het te lastig is of geeft anderen de schuld. Bijvoorbeeld klagen over dat anderen niets doen, de docent niet kan lesgeven of het boek niet klopt. Ook dat heeft vaak te maken met faalangst.

Zo help je als ouder

Goed luisteren is het allerbelangrijkst, maar tevens ook een van de moeilijkste dingen. Om angsten te verhelpen, moeten angsten eerst compleet moeten worden begrepen. Heb het er samen met je kind over in een rustige en ontspannen setting. Veroordeel niet, onderbreek niet en weerleg niet. Zorg voor een sfeer waarin alles gezegd kan worden.

Daarnaast is het zaak op te passen met kritiek. Faalangst wordt namelijk gevoed door kritiek uit de directe omgeving van het kind. Een goedbedoelde opmerking kan veel roet in het eten gooien. Stel je kind heeft een 6 op wiskunde en merkt – na het geven van een compliment - op dat het klassengemiddelde hoger is. Wanneer je dat benoemt, voelt dat voor kinderen met faalangst vaak als een minachting. Opmerkingen als deze kwetsen zonder dat je het door hebt. Kritiek is geen oorzaak van faalangst, maar wel ‘voeding’.

Geef het gevoel dat je kind de taak wel aankan in plaats van andersom. Stel dus niet voor om iets uit te stellen, maar kauw ook niet alles voor.

Concrete tips bij faalangst:

  • Maak een uitgebreide planning met korte intensieve momenten. Dit verlaagt de kans op afhaken en wegdromen.
  • Leer je kind simpelweg door te zetten als het even niet lukt.
  • Wees positief en laat merken dat je gelooft in je kind. Dit doet wonderen voor je kind zijn of haar zelfvertrouwen.
  • Leg de nadruk op goede resultaten en sta stil bij momenten dat het goed gaat. Schenk aandacht aan alle momenten van zelfvertrouwen. Door dit constant te doen zal de angst minder worden en zullen de ‘onmogelijke’ opdrachten ineens mogelijk worden.

Vermoed jij dat je kind last ondervindt van faalangst? Persoonlijke bijles kan dé oplossing bieden. BijlesHuis werkt uitsluitend met ervaren docenten met flinke kennis van zaken. Ben je zelf docent en kriebelt het om leerlingen te begeleiden? Registreer je dan vandaag nog!

Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van de nieuwste artikels van Bijleshuis! Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.

faalangst studeren school