Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het land? Voor Disney-prinsessen een belangrijke vraag! Maar hoe kun je ‘mooi’, ‘mooier’, ‘mooist’ in het Frans zeggen? Of, in andere woorden: hoe maak je trappen van vergelijking, les degrés de comparaison? En hoe vergelijk je dan de pracht van een beeldschone prinses met het duister van een boze heks? Met behulp van het sprookje Sneeuwwitje leggen wij aan jou de Franse positif, comparatif en superlatif uit! (*)
(*) Sneeuwwitje in het Frans heet Blanche-Neige 😉Op Il était une histoire kun je hiervan een heel goede versie in het Frans vinden. Geen zorgen! De voorbeelden die we gebruiken uit het sprookje, zullen we netjes vertalen voor je. Nog even voor de herhaling of récapitulation: met verhalen worden heel vaak de imparfait en de passé composé gebruikt.
Voordat we beginnen met de drie trappen van vergelijking in het Frans, herhalen we in het eerste deel van deze blog wat een adjectief (bijvoeglijk naamwoord) ook alweer is, en hoe je dat in het Frans kan vormen en gebruiken. Daarna bekijken we de trappen van vergelijking of les degrés de comparaison. Aan het einde komen de uitzonderingen aan bod.
De Franse (en andere talen) trappen van vergelijking gebruiken we om, het woord zegt het al, een vergelijking te maken. De eerste trap is de stellende trap. De Franse term is le positif. De tweede noemen we le comparatif en de derde is le superlatif. Deze laatste twee worden gebruikt om twee dingen met elkaar te vergelijken. In het Frans heeft le comparatif drie verschillende traponderdelen: les comparatifs d’infériorité, d’egalité et de supériorité.
Herhaling: adjectieven
Wat was dat nou ook alweer, zo’n adjectief of bijvoeglijk naamwoord? Een adjectief geeft meer informatie over een substantief (of zelfstandig naamwoord). Kijk maar eens naar de volgende zin:
“Blanche-Neige est une belle femme.” (Sneeuwwitje is een mooie vrouw.)
Het adjectief ‘belle’ geeft informatie over het substantief ‘femme’. Blanche-Neige is een vrouw, maar niet alleen maar een vrouw: een mooie vrouw!
Het is in het Frans belangrijk om te weten dat een adjectief steeds de vorm aanneemt van het substantief. Dus: als het substantief mannelijk is, dan heeft het adjectief ook een mannelijke vorm; als het een vrouwelijk substantief is, dan wordt het adjectief ook in de vrouwelijke vorm gebruikt.
Bijvoorbeeld:
- “La princesse est belle. Le prince est beau.”
(De prinses is mooi. De prins is mooi.) - “Blanche-Neige est plus belle que la reine.”
(Sneeuwwitje is mooier dan de koningin.) - “Blanche-Neige est la princesse la plus belle.”
(Sneeuwwitje is de mooiste prinses.)
Kijk even naar het fragment uit het sprookje hieronder:
“On y voyait une petite table couverte d'une nappe blanche, avec sept petites assiettes et sept petites cuillères, sept petites fourchettes et sept petits couteaux, et aussi sept petits gobelets.”
“Je zag er een kleine tafel bedekt met een wit tafelkleed, met zeven kleine borden en zeven kleine lepels, zeven kleine vorken en zeven kleine messen, en ook zeven kleine drinkbekers.”
Gelezen? Laten we dan nu even naar de verschillende trappen van vergelijking kijken:
1 Le positif (= de stellende trap)
Bij le positif gebruiken we de adjectief-vorm. Dit is de meest eenvoudige vorm van de trappen van vergelijking. 😊
Je maakt namelijk nog geen vergelijking tussen twee zaken of twee personen. Bijvoorbeeld: ‘La princesse est belle’.
2 Le comparatif (= de vergrotende trap)
Met le comparatif gaan we wél twee zaken/personen met elkaar vergelijken. Binnen le comparatifmaken we een verschil tussen de le comparatif d’infériorité (onderschikkende trap), le comparatif d’égalité (een gelijkenis of equivalent) en le comparatif de supériorité (iets dat beter of superieur is).
2.1 Le comparatif d’infériorité
We beginnen met een ‘negatieve’ vergelijking, ofwel: de onderschikkende trap. Je kunt deze vorm herkennen aan het woordje ‘moins’ dat voor het adjectief staat. Na het adjectief volgt dan het woordje ‘que’. Zie bijvoorbeeld de zin hieronder:
“La reine est moins belle que la princesse.” (De koningin is minder mooi dan de prinses.)
2.2 Le comparatif d’égalité
Je kunt de comparatif d’égalité herkennen aan de woordjes ‘aussi’ en ‘que’. Tussen deze twee woordjes staat het adjectief.
Bij dit type vergelijking is er geen voorkeur voor de ene of de andere persoon/zaak. Ze zijn gelijk aan elkaar. Kijk bijvoorbeeld naar de volgende zin:
“La prinsesse est aussi belle que la reine.” (De prinses is even/net zo mooi als de koningin.)
Het enige dat verandert aan de zin is dat je ‘aussi’ en ‘que’ toevoegt. Deze twee woordjes geven namelijk aan dat het om een vergelijking gaat: tussen de prinses en de koningin. ‘Que’ betekent hier ‘als’ en ‘aussi’ betekent hier ‘even’ of ‘net zo’.
Kijk ook nog eens even naar dit stukje uit Blanche-Neige:
“Elle se dit : « Si seulement j'avais un enfant aussi blanc que la neige, aussi rose que le sang, aussi noir quele bois de ma fenêtre ! »”
“Ze zei tegen zichzelf: “Had ik maar een kind zo wit als de sneeuw, zo rood als het bloed, zo zwart als het hout van mijn raam!”
2.3 Le comparatif de supériorité
Als laatste hebben we ook nog een vergelijking met een ‘positieve’ vergelijking, dan is de persoon/zaak/ beter/mooier/ dan de andere persoon/zaak. Deze vorm kun je herkennen aan het woordje ‘plus’ dat voor het adjectief staat. Achter het adjectief staat dan weer het woordje ‘que’.
“La princesse est plus belle que la reine.” (De prinses is mooier dan de koningin.)
“Blanche-Neige est plus grande que les sept nains.” (Sneeuwwitje is groter dan de 7 dwergen.)
Allebei de gevallen hierboven maken gebruik van de vergrotende trap. Dit komt ook vaak voor in het sprookje Sneeuwwitje:
“Le miroir répondit : « Madame la reine, Blanche-Neige est mille fois plus belle que toi. »”
“De spiegel antwoordde: ‘Mevrouw de koningin, Sneeuwwitje is duizend keer mooier dan jij.’”
3 Le superlatif (= de overtreffende trap)
Le superlatif is de trap waarmee je aangeeft dat een bepaalde eigenschap zeer sterk aanwezig is. De zaak/persoon die je beschrijft is bijvoorbeeld de mooiste van alle zaken/personen waarmee je het vergelijkt. Je moet le superlatif vormen met het Franse bepaalde lidwoord le, la, of les. Na het lidwoord schrijf je dan het woordje ‘plus’ of ‘moins’. In het Nederlands zou je hiervoor ‘het grootste’, ‘het snelste’, ‘het mooiste’, ‘de meest voorkomende naam’, ‘de minst voorkomende’ enzovoort… gebruiken.
- “Blanche-Neige est la plus belle de toutes.” (Sneeuwwitje is de mooiste van allemaal.)
- “La reine est la moins gentille.” (De koningin is het minst vriendelijk.)
- “Les sept nains sont les plus petits des personnages.” (De zeven dwergen zijn de kleinsten van de personages.)
Zoals je kunt zien moet je in de superlatif ook het geslacht aanpassen aan het substantief waar het bij hoort.
De superlatif komt ook heel vaak in het sprookje voor. In de volgende fragmenten zul je zien dat ‘la plus belle’ vrouwelijk is omdat er hier wordt gesproken over de vrouwelijke derde persoon enkelvoud voor ‘la reine’.
“Elle possédait un miroir magique. Quand elle s'y regardait en disant : « Miroir, miroir joli, qui est la plus belle au pays ? » Le miroir répondait : « Madame la reine, vous êtes la plus belle au pays. »”
“Ze bezat een magische spiegel. Als zij er zichzelf in bekeek, zei ze: ‘Spiegel, mooie spiegel, wie is de mooiste van het land?’, antwoordde de spiegel: ‘Mevrouw de Koningin, u bent de mooiste van het land.’”
“La reine, après avoir mangé les poumons et le foie de Blanche-Neige, s'imaginait qu'elle était redevenue la plus belle de toutes.”
“De koningin beeldde zich in, nadat ze de longen en de lever van Sneeuwwitje had gegeten, dat ze opnieuw de mooiste van allemaal was geworden.”
4 Uitzonderingen
Een paar adjectieven hebben onregelmatige vormen met plus/moins en le plus/le moins. Bijvoorbeeld de adjectieven bon (goed) en mauvais (slecht). Deze moet je dus uit je hoofd leren.
Nog een paar voorbeelden van uitzonderingen
Le positif
- “C’est un bon exemple.” (Het is een goed voorbeeld.)
- “C’est un mauvais exemple.” (Het is een slecht voorbeeld.)
Le comparatif
- “Ton exemple est mieuxque le mien.” (Jouw voorbeeld is beter dan het mijne.)
- “Ton exemple est pire que le mien.” (Jouw voorbeeld is slechter dan het mijne.)
Le superlatif
- “Ton exemple est le meilleur.” (Jouw voorbeeld is het best.)
- “Ton exemple est le pire.” (Jouw voorbeeld is het slechtst.)
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand: wie is het beste in de Franse trappen van vergelijking in Nederland? Inderdaad! Dat ben jij! Vind je het toch nog lastig om de vergrotende of overtreffende trap in het Frans te gebruiken? Of loop je vast op andere onderdelen van de Franse grammatica? BijlesHuis heeft veel ervaren docenten Frans die staan te popelen om je 1-op-1 te helpen met bijles Frans, thuis en online!
Wil je je graag inschrijven om maandelijks de nieuwste artikels te ontvangen in je mailbox? Laat je gegevens hier achter!
