Misschien ben je net begonnen met een nieuw bijlestraject, sta je klaar om aan aan een opdracht te beginnen, of zijn jij en je bijlesstudent al langer bezig om belangrijke leerdoelen te behalen? In al deze gevallen kun je deze 8 tips om feedback te vragen en te ontvangen zeker goed gebruiken! Je leest hieronder waarom dat belangrijk is:
Omdat we van nature sociale dieren zijn hebben we behoefte aan reacties van andere mensen. Daardoor blijven we ons gemotiveerd voelen om te blijven doen wat we doen. Dankzij deze reacties kan je goede relaties opbouwen die je zowel persoonlijk als professioneel nodig hebt.
Echter, met bijlessen is het niet altijd even makkelijk om die respons te krijgen of uit te wisselen. Dit kan leiden tot moeizame contacten, misverstanden of in het uiterste geval haken studenten (of jij?) soms af.
Eerder kon je in een blog van BijlesHuis lezen hoe je feedback geven kan, maar het vragen en ontvangen van terugkoppeling is dus minstens zo belangrijk! In deze blog geven we je dus maar al te graag een aantal concrete adviezen om dit proces te vergemakkelijken.
1. Feedback vragen
Tip 1: Vraag feedback wanneer je daar behoefte aan hebt
Door terugkoppeling te krijgen, weet je beter hoe jouw bijlesstudent je bijlessen ervaart. Zulke informatie helpt je om zeker te weten dat alle lesdoelen behaald worden. Je kan altijd vragen om een gesprek wanneer je dat nodig vindt, bijvoorbeeld wanneer je het gevoel hebt dat sommige dingen beter kunnen, of simpelweg omdat je niet goed weet hoe de student denkt over je lessen. Als je onzeker bent over je eigen functioneren kan dat leiden tot spanning en stress, met alle gevolgen van dien. Door feedback te vragen kun je dat voorkomen en eventuele problemen oplossen voordat ze escaleren.
Het vragen van terugkoppeling kan met simpele vraagstellingen zoals:
- We hebben nu 3 lessen samen gehad. Hoe gaat het tot nu toe voor jou?
- Welk gevoel heb je bij onze lessen? Omschrijf het eens in 3 woorden?
- Voel je je voorbereid voor de toets volgende week? Waarom wel/niet?
- Waar ben je tevreden over? Wat vind je minder goed?
Tip 2: Bouw je feedbackmomenten structureel in.
Het beste is om dit soort feedbackmomenten structureel in te bouwen.
- Bespreek en verken de verwachtingen van je bijlesstudent/ouders/verzorgers bij het begin van het studietraject. Vergeet daarbij niet om ook je eigen verwachtingen en mogelijkheden aan te geven.
- Bespreek wanneer je evaluatiemomenten gaat doen. (Bijvoorbeeld telkens na 2 of 5 lessen) en hou jezelf hier ook aan.
Tip 3: Stel specifieke en open vragen
Open vragen bieden bijlesstudenten en ouders/verzorgers de kans om diepgaand over hun ervaringen te vertellen. Ja/nee (gesloten) vragen kunnen voor dit proces te sturend zijn. Aan de andere kant geeft een te algemene vraag dan weer niet duidelijk genoeg aan over wat wél goed gaat en wat je moet bijsturen. Wees daarom open en specifiek met je vragen.
Hier zijn een paar voorbeelden:
- Welke soort oefeningen vind je het leukst? Of welke oefeningen werken het best voor jou?
- Geef een top en een tip over onze lessen.
- Welke nieuwe dingen heb je geleerd? Hoe weet je dat je die écht geleerd hebt?
- Wat wil je nog oefenen?
- Waar heb je nog hulp bij nodig?
- Welke oefeningen werken niet goed voor jou?
Mocht je toch meer sturende vragen willen stellen, wees dan heel methodisch, concreet en gebruik een evaluatieformulier. Geef ook de bijlesstudenten en hun ouders/verzorgers de optie om bij bepaalde uitspraken ‘scores’ te geven van helemaal mee eens tot helemaal niet mee eens.
Bijvoorbeeld:
- De doelen van onze lessen zijn duidelijk.
- De dingen die ik leer kan ik gebruiken in de les en/of op school.
- De docent houdt voldoende rekening met mijn vragen en behoeftes.
- Er is voldoende variatie in de lessen.
- Het gebruikte materiaal is nuttig.
2. Feedback ontvangen
Tip 4: Bedank voor de feedback
Laat je waardering blijken: je bijlesstudent en diens ouders/verzorgers doen moeite om jou iets terug te geven van jezelf. Het is goed mogelijk dat ze hiervoor zelf ook een beetje moed moesten verzamelen.
Bedanken kan heel eenvoudig met bijvoorbeeld deze zin:
- Bedankt voor je feedback. Je hebt er goed over nagedacht, zie ik.
Tip 5: Reageer niet verdedigend op negatieve feedback
Een kritische terugkoppeling is niet altijd makkelijk of leuk om te horen, en misschien is je eerste impuls soms om verdedigend of zelfs aanvallend te antwoorden. Stop jezelf. Wacht even. Gun jezelf de tijd om te verwerken wat er is gezegd. Geef jezelf de kans om te kalmeren en die eerste impulsieve emoties af te laten koelen. Dan zul je zien dat je beter in staat bent om met negatieve feedback om te gaan. Daarom: luister en reageer niet meteen.
Voorbeeldzin:
Ik heb gehoord wat je zegt, ik wil het even laten bezinken en kom er aan het einde van de (volgende) les op terug.
Tip 6: Probeer de ander te begrijpen
Wees open voor wat je bijlesstudent zegt, denkt of voelt. Ze zitten met een zorg of een behoefte. Vraag jezelf waarom het kind of de ouders/verzorgers deze feedback geven. Probeer het vanuit hun perspectief te bekijken. Laat zien dat je de feedback gehoord hebt en wilt begrijpen.
Luister aandachtig en geef een samenvatting van wat je hoort. Ga door met vragen stellen totdat je zeker weet dat je begrijpt wat je bijlesstudent denkt en voelt. Controleer of jouw interpretatie overeenkomt en probeer tot de kern van het probleem te komen. Wees benieuwd. Bovendien toon je door goed te luisteren bij het feedback vragen aan dat je interesse hebt in wat jouw bijlesstudent zegt.
Deze zinnen kunnen je daarbij helpen:
- Ik hoor je zeggen dat je niet goed weet wat mijn doel is, waarom ik sommige oefeningen of bepaalde leerstof kies. Ik wil je goed begrijpen dus ik zou graag enkele vragen stellen.
- Hoe zou het jou helpen om het doel van de oefeningen of de lessen te kennen?
- Is het niet duidelijk voor jou of mijn doel en jouw doel overeenkomen?
- Wat is jóuw doel van deze lessen? Wat wil jij bereiken?
- Wat zou je helpen om meer vertrouwen te hebben?
Tip 7: Deel jouw gedachten en gevoelens met een ik-boodschap
Wees eerlijk en respectvol over hoe je de feedback ervaart. Voorkom dat je in de verdediging gaat. Vraag jezelf af of je de opmerking terecht of onterecht vindt.
Bijvoorbeeld:
- Ik hoor je zeggen dat je het doel van mijn lessen niet duidelijk vindt. (Deel je observaties)
- Als ik dat hoor, denk ik dat dat je bezorgd bent dat je het examen niet gaat halen als het doel niet duidelijk is voor jou. Klopt dat? (Deel en check je gedachten)
- Ik voel me zoekend. Ik wil je heel graag helpen maar ik weet niet altijd goed hoe dat het best te doen. (Deel je gevoelens)
Tip 8: Leer uit de feedback en zoek samen naar een oplossing
Vraag de bijlesstudent en diens ouders/verzorgers wat hun verwachtingen zijn en waarom. Kun je hun wensen tegemoetkomen? Aan welke wel, en aan welke niet? Neem de terugkoppeling serieus. Maak duidelijke afspraken. Wat gaan jullie anders doen en op welke manier?
Alles wat je hiervan leert kun je ook weer toepassen in andere lessen met andere bijlesstudenten. Doe er dus je voordeel mee en realiseer je dat je hiermee waardevolle ervaringen leert!
Mogelijke vragen kunnen zijn:
- Wat verwacht je juist van mij en waarom?
- Wat is voor jou een goede en duidelijke les?
- Zou het beter voor jou zijn als we elke stap in het oplossen van de oefeningen bespreken?
- Zou het jou helpen als ik altijd eerst uitleg waarom ik iets doe of waarom ik deze oefeningen gekozen heb?
- Ik kan niet beloven dat ik dat nooit ga vergeten. Kan je hier mee aan helpen denken?
Het vragen, geven en ontvangen van feedback kan spannend zijn en betekent dat je je kwetsbaar moet kunnen durven opstellen. Desalniettemin is dit proces heel erg waardevol en bouw je er een goede relatie met je bijlesstudent mee op. Een goede relatie is essentieel voor het creëren van een vruchtbare en succesvolle samenwerking.
Zo, met deze tips en gereedschappen ben je er helemaal klaar voor! Veel succes!
Heb jij je nog niet aangemeld als bijlesdocent, maar lijkt het jou wel wat om leerlingen en studenten te begeleiden? Schrijf je dan zo spoedig mogelijk in bij BijlesHuis als bijlesdocent!
Inschrijven op onze maandelijkse -spamloze- newsletter kan hier!
