VR jij al? Toepassingen van Virtual Reality in de klas

Voor bijlesdocenten 6 min

VR of Virtual Reality is overal. VR-simulators schieten als paddenstoelen uit de grond, in 2020 zou je virtueel kunnen sporten en zelfs BijlesHuis trok onlangs richting een VR-game als teambuildingactiviteit. Virtual Reality is booming business. Maar is het ook pedagogisch verantwoord, nuttig én haalbaar in de klas?

AR, BR, CR, MR, VR, XR…

Er zijn heel wat termen die je kan gebruiken wanneer je over VR praat. Maak je geen zorgen, het is geen volledig alfabet! We zetten alle letterwoorden uit de avontuurlijke en tot de verbeelding sprekende wereld van VR even op een rij.

AR of Augmented reality, wordt letterlijk vertaald als ‘toegevoegde realiteit'. Het gaat dus over een live beeld van de werkelijkheid waaraan elementen worden toegevoegd door de computer. Je hebt daarvoor geen VR-bril nodig. Een goed voorbeeld is het populaire spel Pokémon Go, waarbij je door de echte straten wandelt. De computer voegt Pokémons toe aan de echte beelden.

MR of Mixed reality is een ‘gemengde werkelijkheid’. De echte en de virtuele wereld worden gemengd. Met behulp van brillen, beamers, geluiden en schermen kom je in een quasi echte wereld terecht. Net als bij AR worden er ook virtuele gegevens toegevoegd. Het wordt vaak gebruikt voor beroepsgerichte trainingen, denk maar aan een vliegsimulatie voor piloten in spé.

VR of Virtual reality is een schijnwereld waarin een persoon zich met verschillende zintuigen in een andere wereld begeeft. Er is geen link meer met de echte wereld. Dat kan met een bril, maar ook in een cave. Dat is een ruimte waarin je je in de virtuele wereld begeeft door projecties op muren, bijvoorbeeld een videogame waarbij je door de wolken vliegt.

XR of Extended reality is de verzamelterm voor alles. Het geeft aan dat de werkelijkheid wordt uitgebreid. Er is met name een extra dimensie toegevoegd aan je ervaring. We gieten de informatie even in een fancy schema om de verschillen te verduidelijken:

VR in de klas
XR kan je zien als spectrum. Bij AR zit je in de echte wereld maar voegt de computer iets toe. Dan ga je een stapje verder. De bril zet extra lijnen op je beeld. Bij VR is alles anders. Er is geen werkelijkheid.

Leuk om mee te spelen, ook leuk om mee te leren?

VR klinkt toch vooral als een leuk tijdverdrijf: vechten tegen virtuele monsters in een virtuele wereld en Pokémon vangen in hartje Amsterdam? Vergis je niet: VR heeft enkele educatieve sterktes.

De educatieve kenmerken van VR

Het onderzoek staat nog in z'n kinderschoenen maar de Universiteit Leiden heeft een VR learning lab opgericht waar ze de effecten en mogelijkheden van VR in het onderwijs onderzoekt. In Vlaanderen trokken laatstejaarsstudenten van de Thomas More lerarenopleiding met een doos vol VR-brillen naar de klas. Uit hun ervaring stelden ze een stappenplan op voor leerkrachten. De tip die wij onthouden? Gebruik Virtual Reality niet langer dan 10 minuten.

1 Visualiseren

Uit onderzoek van de NRO blijkt dat de lesstof beter blijft hangen als je VR of AR gebruikt. Bovendien helpt ervaringsgericht leren om de lesstof langer te onthouden. Want wees eerlijk, wie kent de aardlagen en diverse steensoorten nog? Door bijvoorbeeld af te dalen in de aarde onthouden studenten echter de handelingen en beelden beter en langer.

2 Preventief en empathisch

The New York Times liet z'n lezers live rondlopen in een vluchtelingenkamp, door de ogen van een kind. Uit het project blijkt dat deelnemers zich achteraf empathischer opstellen tegenover de leefomstandigheden. Door de situatie zelf te ervaren, kunnen ze zich beter inleven. Bovendien heeft VR ook een preventief effect. Door een simulatie van een aanrijding met een trein te maken, probeert Belgisch spoorinfrastructuurbeheerder Infrabel het aantal spoorlopers drastisch te doen dalen.

3 Motiveren

Vind je het als leerkracht soms moeilijk om je leerlingen warm te maken voor 'droge brokken theorie'? Dankzij VR wordt de les interactiever en veel interessanter. Let op! VR mag nooit een vervanging van een les zijn, wel een aanvulling of discussiepunt.

How to VR in reality?

Onze bijlesdocent Bart staat voor de klas. Hij geeft aardrijkskunde in de bovenbouw:

"Op onze school gebruiken de leerlingen in de aardrijkskundeles mobiele toestellen om zelfstandig leerstofgehelen te verwerken. Daar is natuurlijk visuele en interactieve content voor nodig. De vakgroep aardrijkskunde op onze school ontwerpt eigen Augmented Reality waar geen app voor nodig is. Leerlingen hebben enkel een browser en een camera nodig. Het kan de camera van een iPad zijn maar een gewone USB-webcam werkt even goed. Augmented Reality is niet alleen leuk, het laat ook toe om landschappen te analyseren of om planeten te sorteren in kleine en grote planeten."

Ben je nieuwsgierig naar de mogelijkheden van VR in jouw les? We schetsen een aantal situaties waarin de docent VR of AR gebruikt om de studenten te laten leren uit hun ervaringen.

VR in de klas

5 Coole ideeën om VR in jouw les te verwerken

  1. Een rondleiding door Buckingham Palace
    Google Expedities is een uitgebreide app waarmee je eenvoudig de wereld rondreist. Zet je VR-bril op, kies wat je wil ontdekken en krijg een levensechte rondleiding door Buckingham Palace. Het kan ook een brug slaan tussen verschillende vakken. Wat dacht je van een Engelstalige rondleiding door het Londen van 1616?
  2. Verkeerspreventie
    Een kind staat in de dode hoek van een vrachtwagen en ziet met eigen ogen hoe het bijna omver gereden wordt. Het is mogelijk met de app VRkeer, die speciaal ontwikkeld werd voor de basisschool om een beter inzicht in het verkeer te krijgen.
  3. Ontwerpen en bouwen
    Toekomstige architecten kunnen met behulp van AutoCad door hun ontwerpen wandelen.
  4. Ontleden
    Met Creator AVR kan je werkelijk alles ontleden en letterlijk in het voorwerp afdalen. Wat zit er in een banaan? Hoe ziet een hart eruit? Waaruit bestaat een micro-organisme? Onze favoriete jeugdserie 'Er was eens... het leven' in het echt!
  5. Spannende proeven
    Een chemieles met gevaarlijke proeven maakt studenten altijd enthousiast. Maar wat als zo’n proef mislukt? Je kiest beter voor een veilige optie met VR. Met MEL Chemistry kan je zelf atomen samenstellen of gassen opwarmen.

V-pas op

Virtual Reality integreren in de les resulteert niet automatisch in leren. De docent is nog steeds nodig om de leerstof te kaderen maar het kan wel een aanvulling zijn op het lerarentekort. Het onderwijs is nu eenmaal in volle evolutie. "Sommige leerkrachten zien de technologie als niets meer dan een alternatieve manier om eenzelfde kennis over te brengen. Ze kopiëren hun traditionele manier van lesgeven gewoon naar VR", aldus VR-onderzoeker Carl Boel (Thomas More Hogeschool Mechelen). "Zo werkt het niet. VR is in het onderwijs alleen relevant als je er dingen mee doet die je op geen enkele andere manier kan aanreiken." De motivatie die je krijgt door VR/AR is meestal van korte duur. Studenten zijn geïnteresseerd door het nieuwe, niet door de lesinhoud. Wanneer het nieuwe eraf is, valt ook de motivatie weg. Tracht het dus te spreiden. Langs de andere kant is een verkeerd gebruik overdonderend voor jongere leerlingen. Zorg dat er geen overload aan informatie is.

Wil je zelf aan de slag?

  1. Koop een VR-bil
    Akkoord, iedere leerling voorzien van een VR-bril wordt een duur grapje. Je kan het ook budgettair aanpakken door je leerlingen een app te laten downloaden op hun smartphone en door de kartonnen versie aan te kopen. Wist je dat Google op 7 november VR-software openbaar maakte?
  2. Download enkele apps
    Niet iedere leraar is even technisch onderlegd als onze bijlesdocent Bart. Je eigen materiaal ontwikkelen is zeker geen vereiste. Ga aan de slag met gebruiksvriendelijke apps als Google Expedities, Creator ARV of VRkeer.
  3. Laat je inspireren
    Zoals je hierboven las, neemt VR geen les over. Denk goed na op welke manier je de de software wil inzetten. Misschien kan je een volledige les rond VR bouwen en samen met je leerlingen discussiëren over de mogelijkheden.

Ben jij een gemotiveerde docent met een passie voor onderwijs? Dan bieden we jou graag een fijne en flexibele bijbaan aan als bijlesdocent! Meer info vind je hier.

Laat hieronder je gegevens achter en blijf zo op de hoogte van onze nieuwste artikels. Je ontvangt verder geen reclame of andere e-mails.


VR virtual reality innovatief leren apps ervaring innovatie in de klas